माझा राऊ

 

राऊ  मला भेटायच्या आधीपासूनच माझ्या मनाने हे पक्के घेतले होते की राऊ माझा मित्र असेल. त्याचे नाव त्यावेळी नक्की नव्हते. पण तो आल्याक्षणी आणि त्याला पाहताक्षणी हे नक्की झाले की तो माझा मित्रच असणार! त्या चोराने पण हे ओळखले असणार बरोबर. आमच्या वडीलांना आम्ही अजूनही भितो, पण या साहेबांना आमची सोडा, त्यांचीच आम्हाला भीति वाटत असते.

 

सगळ्याच आई बापांना त्यांची बाळे छान छान वाटत असतात. आम्हाला पण वाटते. पण आम्हालाही याचे कधी कधी आश्चर्य वाटते की तो आमचे ‘क्रिएशन’ आहे असे कधीच वाटले नाही. उलट वाटत राहते की आमचा कुणी सखाच आला आहे सोबतीला.

 

राऊ चंचल खूप. सारखा हलत असतो. एका जागी बसणे म्हणजे त्याला शिक्षाच. चालायला येत नव्हते तेंव्हा पडल्या पडल्या आणि उचलून गेतल्यानंतर पाय इतक्या वेगाने झाडत राही की अभिषेक म्हणायचा याच्या ढुंगूमध्ये ड्युरासेल लावले आहेत! पण अगदी बाळ असताना माझ्याजवळ पडला की मधूनच एकदम शांत होऊन जाई. सुलभाला पण याचे आश्चर्य वाटे आणि म्हणे की बघ त्याला तुझ्या व्हाइब्ज जाणवतात. चांद्याला असताना तो कुठे जाईल आणि कुठे सापडेल याचा काही नेम नसे. नुकतेच त्याला पाय फुटले असल्यामुळे त्याचे काही ना काही प्रयोगातून विज्ञानाचे प्रकार सुरू असत. अवती भवती सगळे जंगलच असल्यामुळे आम्हाला फार भीति वाटत राही. पण राऊ बिनधास्त कुठल्यातरी रोपट्याच्या मागे जाऊन समाधी लावून बसलेला सापडे.  

 

हे अवखळ क्षण पकडून ठेवण्यासाठी मी एक छान कॅमेरा घेतला. पण मला बरेच वेळा ‘स्पाय फोटोग्राफी’ च करावी लागली. कारण हा पठ्ठ्या माझ्या हातात कॅमेरा दिसला रे दिसला की झेपावून पहिल्यांदा तो ताब्यात घेई. त्याला कंठ फुटल्यानंतर त्याने फर्मान सोडायला सुरूवात केली – असा उभा रहा, कॅमेरा इकडे दे, वगैरे.

 

त्याला झोपवण्याचा तर एक मोठाच कार्यक्रम असे. पहिल्यांदा अंधार करून सुलभा आणि मी आपसात कुजबुजत बोलत असू की एक माऊ आणि एक मोठा राक्षस खिडकीत आला आहे आणि विचारतोय राऊ झोपला का म्हणून. एवढ्याने भागण्याची शक्यता नगण्यच. मग मी हळूच उठून बाहेर जात असे आणि मांजराचा आवाज काढून खिडकीवर मोठ मोठ्याने आवाज काढत असे. तेंव्हा कुठे महाराज शांत पडून रहात. पण कराडला असताना एकदा राऊने माझी विकेटच काढली. झोपताना आजीला म्हणाला, असं झोपायचं नसतं; अगोदर तातू बाहेर जाता (म्हणजे जातात), मग माऊचा आवाज काढता, मग खिडकीवर थप थप करता, मग झोपायचं!

 

सर्किट हाऊस वर येणाऱ्या पोलीसांचे याला भारी आकर्षण. आपल्या खेळातल्या बंदूका त्यांना दाखवून त्यांच्या बंदुकींना हात लावण्यासाठी तो त्यांना मस्का लावत बसे.

 

मी बी. डी. ओ. चा चार्ज सांभाळत होतो तेंव्हा मला परतायला काही वेळा उशीर होई. अशावेळी तो दारात उभा राहून म्हणे – माझ्या ऑफिसमध्ये कशाला आलाय? तुमच्या तुमच्या ऑफिसला जावा बघू. बऱ्याच वेळाने त्याचा राग शांत होत असे. कधी मजेत असला की मला म्हणे कसलं तुमचं ऑफिस? ए बी सी डी शिकवतात का तिथं? या इकडे मी शिकवतो.

 

काही गोष्टींना त्याची नावे पण मजेशीर असतात. गोपबंधू ऍकॅडेमीला तो डोकंबंदूक म्हणतो. धमक्या पण त्याला व्यवस्थित देता येतात. मला आणि सुलभाला एकमेकांच्या नावाच्या देतो आणि दोस्त राष्ट्रांचा एकदमच हल्ला झाला तर हल्ला ओसरल्यानंतर सरळ कराड किंवा उस्मानाबादला फोन लावा म्हणतो आणि एफ. आय. आर. नोंदवतो. कधी कधी ‘सावजीं’ च्या कडेही कंप्लेंट फाइल केली जाते. सावजी म्हणजे साहू – सर्किट हाउसचा खानसामा. कराडला गेल्यानंतर तर त्याची खोडी काढायची माझी काय बिशाद आहे; सरळ दारामागची काठी नेऊन आजोबांना देतो आणि हुकुम सोडतो – हेला मारा.

 

जसजसा मोठा होत चालला आहे तसतसं मला बेचैन वाटत आहे. हा माझा राऊ हळू हळू हरवत जाणार आहे. हे सगळं इथंच असंच थांबवून नाही ठेवता येणार?